??i v?i m?i ng??i có v?n ?? v?i c? b?c, ??c tính có t? n?m ??n m??i ng??i khác c?ng b? ?nh h??ng tiêu c?c.
Hành vi c? b?c có v?n ?? c?a m?t ng??i có th? có tác ??ng x? h?i, th? ch?t và tài chính ??i v?i nh?ng ng??i than thi?t v?i h?. Th?ng th??ng ??i tác, con cái, cha m?, ??ng nghi?p và b?n bè c?a nh?ng ng??i ch?i c? b?c s? c?m th?y tác ??ng c?a v?n ?? c? b?c c?a m?t ng??i nào ?ó.
V?n ?? c? b?c có th? gay khó kh?n cho vi?c duy trì các m?i quan h? tình c?m than thi?t. Các m?i quan h? than m?t b? c?ng th?ng khi m?t con b?c có v?n ?? bí m?t v? m?c ?? ?ánh b?c c?a h? và giao ti?p có th? tr? nên c?ng th?ng. Có b?ng ch?ng v? m?i liên quan gi?a v?n ?? c? b?c và b?o l?c gia ?ình.
?ó có th? là kho?ng th?i gian c?c k? b?i r?i ??i v?i các thành viên trong gia ?ình, nh?ng ng??i ?ang c? g?ng c?m hóa m?t ai ?ó ?ang ??u tranh v?i v?n ?? c? b?c, th??ng d?n ??n c?m giác ki?t s?c, ho?ng s? và t?c gi?n ? nh?ng ng??i xung quanh. M?t s? v?n ?? ph? bi?n h?n ???c báo cáo b?i các thành viên gia ?ình c?a m?t con b?c có v?n ?? là:
- m?t ti?n c?a h? gia ?ình ho?c cá nhan
- gia t?ng các cu?c tranh c?i trong gia ?ình
- gi?n d? và b?o l?c trong gia ?ình
- b?ng ch?ng d?i trá và l?a d?i
- m?t s? c? trong giao ti?p hi?u qu?
- nh?m l?n trách nhi?m
- s? phát tri?n c?a các v?n ?? c? b?c trong các thành viên khác c?a gia ?ình
Tr? em và c? b?c
Vi?c cha m? có v?n ?? c? b?c có th? có ?nh h??ng nghiêm tr?ng ??n con cái c?a h?. Các nghiên c?u ?? ch? ra r?ng con cái c?a nh?ng ng??i có v?n ?? c? b?c có nhi?u kh? n?ng b?n than m?c các v?n ?? c? b?c h?n sau này trong cu?c s?ng. ?i?u quan tr?ng là ph?i tìm cách h? tr? nh?ng ??a tr? có th? b? ?nh h??ng b?i vi?c ?ánh b?c c?a m?t thành viên trong gia ?ình. M?c dù ??a tr? có th? kh?ng c?m th?y có th? nói v? nó, nh?ng vi?c cha m? ?ánh b?c có th? khi?n chúng c?m th?y b? c? l?p, t?c gi?n và chán n?n b?i tình tr?ng th??ng xuyên h?n lo?n và r?i lo?n ch?c n?ng ? nhà.
Trong nh?ng tr??ng h?p c?c ?oan, c? b?c có th? có ngh?a là tr? em…
- kh?ng có ?? ?? ?n
- kh?ng ???c cung c?p qu?n áo ho?c giày m?i khi h? c?n
- b? l? các ho?t ??ng nh? th? thao, du ngo?n tr??ng h?c, c?m tr?i ho?c h?c nh?c
- g?p khó kh?n v?i vi?c h?c c?a h?
- ph?i ??m nh?n nhi?u trách nhi?m ‘ng??i l?n’ h?n, ch?ng h?n nh? ch?m sóc tr? nh?
- ch?ng ki?n gia t?ng tranh lu?n và c?ng th?ng
- tr?i qua b?o l?c gia ?ình
- tr?i qua s? tan v? gia ?ình
- tr?i nghi?m tình tr?ng v? gia c?.
?? gi?m thi?u ?nh h??ng ??n tr? em và h? tr? chúng v? m?t tinh th?n:
- khuy?n khích h? tho?i mái nói v? c?m xúc c?a mình nh?ng h?y ?? h? làm ?i?u này theo t?c ?? c?a riêng mình
- ??m b?o v?i h? r?ng h? kh?ng ch?u trách nhi?m
- c? g?ng gi? h? tham gia vào các ho?t ??ng gia ?ình
- c? g?ng kh?ng ?? h? tham gia quá m?c vào vi?c giúp gi?i quy?t các v?n ?? tài chính và các v?n ?? khác do c? b?c gay ra
- ??m b?o r?ng h? hi?u r?ng gia ?ình có th? c?n l?p ngan sách, nh?ng h? s? ?n
- th?a nh?n r?ng chính hành vi c?a ng??i ?ánh b?c m?i là v?n ??, ch? kh?ng ph?i là ng??i
* ?nh h??ng c?a c? b?c b?nh ly ??i v?i gia ?ình, h?n nhan và tr? em, Martha Shaw và c?ng s?, Nhà xu?t b?n ??i h?c Cambridge, 2014