Nghi?n hành vi là gì?
Nghi?n hành vi là s? ép bu?c ho?c th?i thúc th?c hi?n m?t ho?t ??ng c? th? – b?t ch?p nh?ng h?u qu? tiêu c?c có th? x?y ra khi làm nh? v?y. Nghi?n thu?c b?t k? hình th?c nào th??ng liên quan ??n c?m giác làm ?i?u gì ?ó quá m?c và c?m giác h?i ti?c ho?c x?u h?. Nghi?n hành vi có th? ?nh h??ng ??n b?t k? ai và có th? khó phát hi?n.
Kh?ng c?n ph?i tiêu th? ch?t gay nghi?n ?? tr? nên nghi?n. H? th?ng khen th??ng c?a chính n?o b? ph?n ?ng v?i m?t s? ho?t ??ng b?ng cách gi?i phóng các ch?t hóa h?c m?nh m? có th? t?o ra c?m giác s?ng khoái. M?i ng??i ??u ??ng y r?ng chính c? ch? bên trong này là ??ng l?c cho s? nghi?n ng?p d??i b?t k? hình th?c nào, dù là th?c ch?t hay hành vi.
M?c dù hành vi ?ó có th? d?n ??n c?m giác thích thú, nh?ng n?o b? s? thích nghi nhanh chóng. Theo th?i gian, ?i?u này có th? có ngh?a là s? l??ng ho?c c??ng ?? c?a m?t ho?t ??ng c?n ???c t?ng lên ?? có ???c c?m giác t??ng t?. ?ay là vòng xoáy nghi?n ng?p d? nh?n bi?t.
Nguyên nhan gay ra ch?ng nghi?n hành vi?
M?t s? ly do khi?n m?i ng??i phát tri?n ch?ng nghi?n hành vi c?ng là nh?ng ?i?u có th? d?n ??n nghi?n ch?t:
- C?m giác t? ti
- M?t s? ki?n ?au bu?n ho?c giai ?o?n cu?c ??i
- Bao trùm n?i bu?n
- C?m giác t?i l?i ho?c x?u h?
- K? n?ng giao ti?p và x? h?i kém
Nh?ng d?u hi?u c?a m?t ch?ng nghi?n hành vi là gì?
M?c dù m?i ng??i ??u khác nhau, nh?ng m?t s? d?u hi?u bi?u hi?n bên ngoài ph? bi?n h?n c?a ch?ng nghi?n hành vi là gi?c ng? b? gián ?o?n, kích ??ng và thay ??i tam tr?ng. Nh?ng ng??i m?c ch?ng nghi?n hành vi có th? nh?n th?y r?ng h? c? g?ng che gi?u ho?t ??ng c?a mình v?i ng??i khác, r?ng h? m?t h?ng thú v?i nh?ng th? khác t?ng là thú v? và h? rút lui kh?i giao ti?p x? h?i.
Ví d? v? ch?ng nghi?n hành vi
B?t k? ho?t ??ng nào c?ng có kh? n?ng tr? thành nghi?n, nh?ng có m?t s? ho?t ??ng th??ng liên quan ??n s? phát tri?n c?a ch?ng nghi?n:
- Bài b?c
- Th??ng m?i
- Tình d?c
- Món ?n *
- Internet
- Ch?i game
- Khiêu dam
- Mua s?m
- Ph?u thu?t th?m m?
- Hành vi r?i ro
- Bài t?p **
* Th?c ?n ???c coi là m?t ch?ng nghi?n hành vi, ngay c? khi có th? gì ?ó ?ang ???c ?n vào – b?i vì b?n than th?c ?n kh?ng t?o ra m?c ?? ‘cao’ nh? s? d?ng r??u ho?c ma túy … mà là h? th?ng khen th??ng c?a n?o ???c kích thích, c?ng nh? các ch?ng nghi?n hành vi khác.
** T?p th? d?c ??i khi ???c m? t? là m?t ‘ch?ng nghi?n lành m?nh’, nh?ng – c?ng nh? các ch?ng nghi?n khác – nó c?ng có th? gay h?i khi dùng quá m?c ho?c khi ???c s? d?ng ?? tránh nh?ng c?m giác khác.
Giao d?ch ch?ng khoán ho?c Bitcoin có gay nghi?n kh?ng?
B?t k? ho?t ??ng nào kích ho?t m?ch t??ng th??ng c?a n?o ??u có th? gay nghi?n. Giao d?ch ch?ng khoán ho?c giao d?ch ti?n t? / ti?n ?i?n t? có th? s? thu hút b? n?o theo cách này. M?c dù ti?m ?n m?t y?u t? k? n?ng c?n thi?t ?? th?c hi?n các giao d?ch có l?i nhu?n, nh?ng cu?i cùng – có m?t y?u t? c? h?i l?n, gi?ng nh? v?i b?t k? hình th?c ?ánh b?c nào.
M?t s? cau h?i t??ng t? có liên quan ??n các nhà giao d?ch ch?ng khoán ho?c ti?n t? c?ng nh? ??i v?i nh?ng ng??i ch?i c? b?c: B?n ch? giao d?ch v?i s? ti?n mà b?n có th? ?? kh? n?ng ?? thua? B?n có dành nhi?u th?i gian h?n d? ??nh ?? th?c hi?n các giao d?ch kh?ng? B?n có b?n tam ??n vi?c bu?n bán v?i chi phí c?a các ho?t ??ng x? h?i khác kh?ng? B?n có ?ang che gi?u m?c ?? giao d?ch c?a mình v?i ng??i khác kh?ng?
Có th? h?u ích khi trò chuy?n qua m?t s? cau h?i này v?i c? v?n Tr? li?u C? b?c .
Ph?i làm gì v?i ch?ng nghi?n hành vi
N?u b?n c?m th?y r?ng b?n ?ang làm ?i?u gì ?ó quá m?c ho?c k?t qu? là các m?i quan h? c?a b?n ?ang b? ?nh h??ng, thì ?ó là th?i ?i?m t?t ?? lùi l?i và ?ánh giá tình hình c?a b?n.
S? r?t h?u ích khi ngh? v? ?i?u gì ?? d?n ??n hành vi ?ó, thay vì ch? t?p trung vào vi?c t? b? chính hành vi ?ó. Có l? hành vi ?ó là m?t ph?n ph?n ?ng c?a m?t v?n ?? cu?c s?ng mà b?n ?ang ph?i ??i m?t. ?ay là ?i?u mà b?n có th? khám phá v?i m?t c? v?n ho?c trong m?t nhóm h? tr?.
Nói chuy?n v?i ng??i khác v? ch?ng nghi?n lu?n h?u ích. B?t ??u nói ra s? giúp b?n nh?n ra r?ng b?n kh?ng ??n ??c, cho dù b?n ?ang ph?i ??i m?t v?i v?n ?? gì.
??i v?i m?t s? ng??i, vi?c ?n danh có th? d? dàng h?n – vì v?y, m?t d?ch v? h? tr? tr?c ti?p d?a trên v?n b?n có th? là m?t b??c ??u tiên t?t. Các D?ch v? h? tr? tr?c ti?p Tr? li?u c? b?c có s?n cho b?t k? ai ?ang ??u tranh v?i c? b?c ho?c giao d?ch – và có nhi?u d?ch v? t??ng t? trên kh?p th? gi?i ???c thi?t l?p ?? giúp nh?ng ng??i có hành vi nghi?n khác.